Уус – Алдан улууьун И.В.Пухов аатынан Окоемовка сурун оскуолата

В.И.Ленин революционнай кэмнэрэ

Толордо:

Окоемов Саша 8 кылаас уорэнээччитэ

Салайааччы Габышева Айыына Федоровна

Владимир Ильич 1870 сыллаахха муус устар 22 күнүгэр Волга өрүскэ

турар Симбирскэй диэн куоракка төрөөбүтэ уонна онно уон сэттэтигэр диэри

олорбута. Аҕата Илья Николаевич , биллэ- көстөр төрдө- ууһа суоҕа.Ийэтэ

Мария

Александровна

.Владимр

Ильич

гимназияҕа

тоҕус

аҥаардааҕар

киирбитэ.Мэлдьи туйгуннук үөрэммитэ.Владимр Ильич Ленин – хорсуннук,

сорунуулаахтык партияны уонна рабочай кылааһы кыайыыга сирдээбитэ.Ол

иһин рабочайдар кыайбыттара, 1917 сыллаахха

сэтинньи ыйга Советскай

былааһы

олохтообуттара.

Владимир

Ильич

Ленин

Советскай

государство

с а л а й а ач ч ы т ы н а н

буол бу т а . Б и һ и г и

д о й д убу ту г а р

уо н

т ү ө р т

капиталистическай

государство

саба

түспүтэ-

кинилэр

рабочайдар

государствоны

салайыахтарын

баҕарбаттара,

биһиги

дойдубутугар-

таҥас

тиийбэт буолбута, үгүс фабрикалар уонна заводтар үлэлээбэт буолбуттара.Ол

эрэн

партия

уонна

рабочай

кылаас

кыайбыттара-

кинилэр

бэйэлэрин

дойдуларыттан өстөөхтөрүн барыларын үүрбүттэрэ,заводтары, фабрикалары

чөллөрүгэр

түһэрбиттэрэ,

хоргуйууну

суох

гыммыттара

уонна

социолизм

тутуутун

саҕалаабыттара.Партия,

советскай

норуот

Ленин

кэриэстэрин

ытыктаан туран толороллор.Владимр Ильич бары баттаммыт – үктэммит

үлэһит

аймаҕы

итиитик-

истиҥник

саныыра.1895

сыл

ахсынньытыгар

Владимр

Ильич

хаайыллыбыта.Сонно

тута

кини

элбэх

табаарыстара-

П е т е р бу р г

М а р к и т с к а й

т э р и л т э т и н

с а л а й а ач ч ы л а р а -

э м и э

хаайыллыбыттара.Түрмэҕэ

Владимр

Ильич

сылтан

ордук

олорбута.Ол

кэнниттэн

Сибиргэүс

сыл

сыылкаҕа

утаарыллыбыта.Сыылкатын

кэмигэр

шушенскайга

олорбута.1905

сыл

үүммүтэ

тохсунньу

тоҕус

күнүгэр

ыраахтааҕы петербурга рабочайдары ыттарбыта.Ол күнтэн ыла рабочайдар,

ыраахтааҕы

өрүү

копиталистары

уонна

помещиктары

өйүүрүн,кинилэр

эрэнэллэрэ кимнэрэ да суоҕун, бэйэлэрэ охсуһан, күүс өттүнэн эрэ көҥүлү

ылыахтаахтарын

өйдөөбүттэрэ.Фабрикалар

уонна

заводтар

рабочайдарын

забастаапкалара

саҕаламмыта.Тыаҕа

бааһынайдар

бууннаабыттара.Россия

өрө оргуйан турбута.Владимр Ильич рабочайдары итиитик итэҕэйэрэ, үлэһит

норуот

кыайарыгар

саарбахтаабат

этэ.Ол

эрэн

үчүгэй

тэриллиилээх

эрэ

буоллахтарына

кыайыахтарын

сөбө.Кини

рабочайдар,

бэйэлэринэн

эрэ

босхолоноллорун туһугар буолбакка.Бүтүн үлэһит аймах босхолонорун иһин

охсуһуохтаахтарын

билэрэ.Владимр

Ильич

рабочайдар

өрө

турууларын

салайар

большевиктар

партияларын,

тэриллиилээх

буоларга,

үлэһиттэри

сэбилиир үлэҕэ,бастаанньаҕа бэлэмнэнэнэргэ, сааны,сэби уурунарга, саанан

ытарга

үөрэтэргэ

ыҥырара. 1905

сыллааҕы

революция Россияҕа

революционнай

хамсааһын

кэҥээтэр-

кэҥээн

испитэ.Россияҕа

барар

рабочайдары

кытта

бииргэ

буолар,

сэбилэниилээх

бастаанньаҕа барыны-

бары

бэлэмниир

наада

тирээбитэ.Большевиктар

партиялара,ленин

салалтатынан, бастаанньаҕа бэлэмнэниини салайбыта.Рабочайдар бойобуой

дружинилары

тэрийбиттэрэ,

ытарга

үөрэммиттэрэ,

ыраахтааҕыны,

помещиктары,

фабриканнары

утары

илиилэригэр

саа

тутан

охсуһарга

бэлэмнэммиттэрэ бааһынайдар помещиктар уһаайбаларын уматалаабыттара.

1911 сыл сааһыгар Париж аттынааҕы лонжимо диэн сиргэ,Владимр Ильич

россияттан кэлбит рабочай большевиктарга оскуола аһа сылдьыбыта. Онно

Вдадимир Ильич лекция ааҕара,Надежда Константиновна кинилэри хаһыакка

ыст атыйа,

заметка

суруйарга

лонжмюҕа

көһөн

кэлэн

о л о р о

сылдьыбыттара.Владимир Ильиһи, дьэ атырдьах ыйын 19 күнүгэр түрмэттэн

босхоломмута.Бастаан утаа сэрии бара турдаҕына, тугу гыныахтаахтарын

үгүс

революционердар

өйдөөбөт

этилэр.Бу

сэрии

халабырдааҕын,

капиталистарын

бэйэ

бэйэлэрин

икки

ардыгар

охсуһалларын,

аҕыйах

ахсааннаах баайдар байалларын туһугар , рабочайдары уонна бааһынайдары

өлүү айаҕар умса аанньалларын Владимр Ильич үчүгэйдик билэрэ, маны

Владимр Ильич бэйэтин суруйууларыгар дьанаһан туран быһаарара.1917

сыл

революция Февральскай

революция

буолбут

сураҕын

истээт,

Ильич

Россияҕа

бара

охсоргобыһаарыммыта,

атын

да

большевиктар

бары

онно

дьулуспуттара.Кулун

тутар

уон

икки

күнүгэр

Советскай

правительство

РСФСР киинигэр Москваҕа көспүтэ.Ильич үлэлииргэ, охсуһарга бэлэм этэ.

Гражданскай

сэрии

өрө

күүдэпчилэммитэ

контрреволюционердар

ааспыт

суолу

кыайан

төнүннэрбиттэрин

билэллэрэ.Ол

иһин

советскай

былааска,

большевиктар

партияларыгар

уонна

кинилэригэр

биллэр-

көстөр

дьонноругар, ордук партия сирдьитигэр – лениҥҥэ, абаланаллара, кинилэр

большевистскэй

деятеллэри

өлөттүүргэ

сананаллара,

ленини

өлөрөргө

быһаарыммыттара

.

Ленин

ис

дууһатынан

коллективитс

этэ.Кини

олоҕо,

үлэтэ

собус-

соҕотох

улуу

сыалга

–

социолизм

өрөгөйдөөһүнүн

иһин

охсуһууга- анаммыта.Кини өйө- санаата ити эрэ сыалга түмүллүбүтэ.Ол бу

чычаас санаа, кыра да тутах толкуй, өстөһүү- өһүөннэһии, улахамсыйыы

киниэхэ

суоҕа.Ленин

коммунист

барыта

бары

бэлэм

буолуохтаах

диэн,

рабочай

кылаас

дьыалатын

иннигэр

тыынын

да

толук

уурарын

кэрэйиэ

суохтаах диэн, кини аатын икки аатын ким да билбэ гына подпольеҕа саһан

олорон

үлэлииргэ

бэлэм

буолуохтаах

диэн

суруйара.Революция

өрөгөйдөөһүнэ Ильииһи муҥура суох үөрдэрэ.Кини Россияҕа 1917 сыллаахха

кэлиэҕиттэн тугу эппитэ, барыта, имтибит дбон өйүгэр хаһан да сүппэттии

иҥмитэ.Ильич

биир

уратытынан

бэйэтин

хаһан

да,хайдах

да

быһыыга-

майгыга

албыннаммата

буолара.Ильи

оҕолору

олус

таптыыра.Оҕолор

ортолоругар

киирдэҕинэ

сирэйдиин-

харахтыын

сырдыыра.

Комсомол

lll

съеһигэр тыл этэригэр Владимр Илич эдэр ыччаты уопсай дьыала туһугар

бары күүһү- күдэҕи харыстаабат буолууга ыҥырбыта.Ленин иннигэр мэлдьи

улуу сыаллааҕа. Ол капитализм иһин туруулаһыы сырдык сыала этэ.Ленин

олоҕо бүтүннүүтэ ол сыалы хайдах ситиһэргэ холобур буолбута.Кини үксүгэр

ити охсуһууга ситиһиилэртэн үөрэрэ.Кини тус бэйэтин олоҕо общественнай

үлэтин ктыта быстыспат ситимнээҕэ.